.
Pierwsza historyczna wzmianka o kościele w Lutkowie pochodzi z 1490 r. kiedy to wymieniono miejscowego proboszcza Nikolausa Kempe. Wg. przekazów źródłowych stary kościół był budowlą prostokątną, wieżową, wzniesioną z głazów narzutowych
( Kościół w Lutkowie, który uległ częściowemu spaleniu, a po decyzji władz kościoła rozebrany w 1894 r.
)
. Wg. H. Lemcke kościół miał nowoczesne wyposażenie jak na owe czasy (początek XX w.) odnotowano ołtarz ambonalny, ozdobiony obrazami Św.Hieronima, Augustyna, Antoniego i Bernarda, z rzeźbionym krucyfiksem,bogato zdobione stalle i empory;
W 1894 r w wyniku pożaru wsi, spaliła się m.in. plebania i częściowo kościół. W pierwszym etapie przystąpiono do odbudowy plebanii, następnie do budowy nowego kościoła. W Archiwum Państwowym w Szczecinie zachowały się akta (korespondencja służbowa) między Rejęcją w Szczecinie, Ministerstwem w Berlinie odnośnie budowy Kościoła w Lutkowie. Akta te pochodzą z okresu 1894-1907 r. Zawierają szczegółowe ustalenia co do formy i wyposażenia świątyni, wykonawców i ich zakresu prac (m.in. Cegielnia Krugera z Trzebiatowa). Ewidencjonowany Kościół w Lutkowie wzniesiony został w 1907 roku jako świątynia ewangelicka.
Do końca IIwojny światowej kościół był siedzibą parafii ewangelickiej, należącej do inspektoratu w Dobrzanach. Dnia 25.10.1945 r. kościół w Lutkowie poświęcony został jako świątynia rzymsko-katolicka p.w. Chrystusa Króla.Po wojnie kościół miał jedynie status świątyni filialnej, podległej parafii w Dobrzanach, a od 1985 do parafii w Długiem.
Starszy kościół był obiektem salowym na rzucie prostokąta, a z rozebranej wieży pozostał tylko fragment ściany ! Dawne wyposażenie przewieziono do Stargardu i Pęzina ( malowidła z empory organowej i ław patronackich min. ze scenami Zwiastowania Narodzin. Nie wiadomo co się stało z malowidłami z ołtarza i ambony, które przedstawiały m.in. Św. Hieronima, Augustyna, Antoniego i Bernarda oraz sceny biblijne i alegoryczne. To samo tyczy się rzeźbionego krucyfiksu i starego dzwonu bez inskrypcji. Na miejscu pozostał obraz olejny z Ukrzyżowanym Chrystusem i łotrami na tle Jerozolimy, który wcześniej znajdował się na strychu plebani. W 1945 roku mieszkańcy opuszczający rodzinną miejscowość zabrali ze sobą kielich i paterę. Obecnie znajdują się w kościele w Bornsen an der Elbniederung.
Kościół fil. pw. Chrystusa Króla jest obiektem ceglanym na kamiennej podmurówce , salowy na rzucie prostokąta z wydzieloną od północy z bryły emporą i przedsionkiem w narożniku północno-wsch. Nawa przykryta stropem drewnianym kolebowym. Od wschodu pięcioboczna apsyda ze sklepieniem i przyporami połaczona od południa z zakrystią z przedsionkiem. Od zachodu masywna wieża na planie prostokatu z aneksami od północy ( klatka schodowa na wieżę i chór) i od południa ( dawna kotłownia).Wieża zwieńczona pojedynczymi szczycikami
rozczłonkowanymi dwiema blendami zamkniętymi trójliściem. Tarcze zegara flankowane przez identyczne blendy.Wieża zakończona smukłym hełmem w formie wielobocznego ostrosłupa. Wyposażenie jednorodne stylistycznie i chronologicznie powstało na kanwie sztuki gotyckiej z umiejętnie wkomponowanymi wzorami secesyjnej plastyki i motywami sztuki ludowej.
Ołtarz drewniany z roku ok. 1907 .Centralnym elementem retabulum jest krucyfiks , po bokach którego znajdują sięniskie ścianki z identycznymi, potrójnymi modułami z motywem rybiego pęcherza , winnej ratolośli.
Ambona drewniana z roku 1907 .Podstawa sześcioboczna , z wyodrębnioną podstawą i kapitałem.Korpus wieloboczny z prostokątnymi płycinami z partią płaskorzeźbioną i malowana: winna latorośl, motywy geometryczne.
Organy drewniane z ok 1907 roku. Prospekt trójdzielny , z wyższą środkową częścią . W górnej partii motywy rybich pęcherzy. Całośc wieńczą wysokie sterczyny. Obecnie organy nie są kompletne, gdyż nie posiadają piszczałek .
Ławki drewniane 1907. Policzki profilowane, w górnej części ślepy fryz maswerkowy podkreślony barwnie. Przy styku z siedziskiem malowane pojedyncze czwórlistne rozety.
Empora drewniana z ok . 1907 roku. Wsparta na slupach o identycznej tektonice i profilowaniu jak podstawa ambony. malowane wzory geometryczne.
Stolarka drzwiowa, drewniana z elementami kowalskimi. rok ok 1907. Drzwi frontowe - osadzone są w ostrołukowym otworze obramieniem wklęsło-ćwierćwałowym frontonem wtopionym w lico muru, w ażurowe tło z kształtek ceramicznych-dwuskrzydłowe (dwuwarstwowe), zawieszone na ozdobnych zawiasach hakowo-pasowych kowalskiej roboty.Tafle skrzydeł drzwiowych nabijane ćwiekami w trzech poziomach. Ślemie tego otworu drzwiowego ma charakter dość szerokiej belki, dekorowanej snycerskimi ornamentami (pelikan karmiący pisklęta i winne grona oraz wici) i napis " Diner dem Herrn mit Freuden " (Służcie Panu z radością) , będące cytatem z Psalmu 100. Ponad slemieniem czteropolowe, ostrołukowe nadświetle. Klamka i szyldzik z grubej blachy, ozdobnie wycinanej i trybowanej.
Podłogi w kruchcie, nawie i zakrystii posadzki z ceramicznych płytek 25x25 cm.Na wyższych kondygnacjach podłogi drewniane.
Pokrycie dachów korpusu nawowego, prezbiterium i przybudówek z ceramicznej karpiówki, ułożonej w łuskę, kalenica i naroża dachu wyłożone ceramicznymi gąsiorami.Hełm wieży pod blacha ocynkową
Malowidła ścienne na ścianie wschodniej i zachodniej, na elementach drewnianych, Wic roślinna, ptaki, symbole eucharystyczne, dekoracja figuralna : św Piotr i św Paweł, Baranek.
Świecznik wiszący , mosiężny z ok 1907 roku. Trzon zakończony u dołu lwią maską.Dwa poziomy ramion z plastycznym motywem lilii heraldycznej: przerobiony na żyrandol elektryczny. Brak drugiego bliźniaczego świecznika!?
Dzwony -trzy.(kliknij na obrazki i zobacz w większym formacie) pierwszy odlany z brązu średnica 0,81m. 1907 rok. Korona czteroramienna.W górnej części płaszcza fryz z motywem winnej latorośli ujęty w zdwojony połwałek. Obustronna inskrypcja w j.niemieckim, kapitułą: HABT DIE BRUEDER LIEB/ FUERCHTET GOTT/ EHRET DEN KOENIG ! / 1. PETRI 2. 17 //FRANZ SCHILLING IN APOLDA GOSS MICH 1902.
drugi żeliwny , średni średnica 1,15 m. z roku 1927, bez korony, z inskrypcją w j.niem. : GEGEBEN SCHUF DER GEMEINDE UND ZU NEUEM LEBEN - IN SCHWERER ZEIT FÜR VATERLAND. Niżej na płaszczu data 1927.
trzeci żeliwny, średnica 1,93 m. z roku 1927, bez korony. W górnej części fryz z motywem winnej latorośli ujęty w zdwojony półwałek. Obustronna inskrypcja w j. niem. : KOMMT + WIR + WOLLEN + WIEDER + ZUM + HERRN + HOSEA + 6,1 + 1927.
*** *** *** ***
Witraże jeden z nich z pełnopostaciowym wizerunkiem Chrystusa Błogosławiącego , powyżej jego głowy trzy uskrzydlone główki putti. W podstawie inskrypcja w j.niem. JESUS CHRISTUS / GESTERN UND HEUTE U . DER =/ SELBE AUCH IN EWIGKEIT.! w prawym dolnym rogu sygnowany : B.SCHULTZE/ STETTIN: 2.-3. ornamentalne, proste podziały geometryczne.
Ornaty, dwa z początku dwudziestego wieku. Pierwszy atłasowy, gładkie boki z wiciną roślinną, kwiatami i kłosami- silnieprzetarte. Kolumna obustronna, przechodząca z przodu w kołnierz, z haftowanym ornamentem kandelabrowym z motywami roślinnymi, festonów oraz kwietnych waz, obszyty lamówką. Drugi -na srebnym tle kwiaty róż, złota lamówka. Obecnie przechowywane są w domu parafialnym w Długiem.
W centrum wsi zlokalizowany jest cmentarz przykościelny z pierwszej połowy XIX wieku, obecnie nieczynny. Założony na planie prostokąta, o pow. 0,6 ha, z kościołem w centralnej części założenia. Cmentarz otoczony jest kamiennym murem z ceglanymi filarami bramnymi. Na placu znajduje się kamienny pomnik upamietniający mieszkanców wsi poległych podczas I wojny światowej, oraz drewniany krzyż misyjny z 2 poł. XX wieku. W zdłuż murów znajduje się cenny szpaler lipowy ( Tilia Cordata) , oraz pomnikowy okaz lipy drobnolistnej .Pomnik w formie kamiennej prostokątnej steli o wysokości ok. 3m..Lico pomnika ozdobione jest płaskorzeźbą długiego miecza z rękojeścią otoczoną wieńcem dębowym. Pod nim cytat z bibli: IHREN TAPFERN SOHNEN/ DIE DANKBARE GEMEINDE umieszczona jest po obu stronach głowni miecza.Nazwiska poległych
źródła pomocnicze:
-KATALOG ZABYTKÓW POWIATU STARGARDZKIEGO'
-MATERIAŁY OD PANI S.BOJKO
-www.facebook.com/Wioska-Długie-i-Plątkowo-Langenhagen-KrSaatzig (zdjęcie koscioła)
- WŁASNE
|