|
POWOJENNA SZKOŁA W POWIECIE, GMINIE I LUTKOWIE |
|
|
Wyzwolenie Ziemi Stargardzkiej nastąpiło w pierwszych dniach marca 1945 r. Pierwsi osadnicy polscy zastali powiat w ruinach. Niszcząca działalność wojny objęła również szkolnictwo. Liczne budynki szkolne zostały zbombardowane lub spalone np. w Łęczycy, Starej Dąbrowie, Białej , Ciemniku i Dobrzanach. Pomimo tych trudności organizacja szkół postępowała na ogół pomyślnie. Szkoła w Dobrzanach rozpoczęła zajęcia w dniu 15.05.1945 r. Organizatorem tej szkoły i pierwszym kierownikiem był Stanisław Duda. Spalenie budynku szkoły podstawowej zmusiło organizatora do zajęcia byłej niemieckiej szkoly średniej, która miała kilka wyłomów w murze od pocisków artyleryjskich. Uszkodzenia te naprawiono przy wydatnej pomocy miejscowego społeczeństwa. W kronice szkoły w Suchaniu z okazji otwarcia szkoły w dniu 25 maja znajduje się między innymi notatka następującej treści: " Budynek szkolny był czysto wysprzątany, ale nie miał ani jednej szyby i ściany były brudne i odrapane. Nauczyciele szkoły w Chociwlu w swoich wspomnieniach o pracy w 1945 r. piszą : "Budynek szkolny w Chociwlu , w którym sie znajduje szkoła ma mocno zniszczony dach, brakuje szyb w oknach i w dużym stopniu zniszczeniu uległy drzwi! Jak widać początki były trudne, każda miejscowość borykała się z różnymi problemami . Według spisu inwentarza sporządzonego w szkole w Dobrzanach w dniu 19 czerwca 1945, szkoła posiadała 58 ławek, 45 stołów, 27 szaf, 5 tablic, 40 krzeseł, 62 taborety, 7 wieszaków na mapy, zegar elektryczny, 1 liczydło, 1 stojak do skoków, 1 kozioł do ć wiczeń oraz kilkanaście map, tablic podglądowych i trochę zdekompletowanych pomocy naukowych do fizykii, chemii i biologii.
Tak jak pisałem na początku pierwsze szkoły w Dobrzanach i Stargardzie(szkoła nr 1), zostały zorganizowane w maju 1945. Do nich 5 lipca dotarł okólnik nr 1: " Wezwanie do nauczycielstwa polskiego na Pomorzu Zachodnim", wydanym w Pile 15 kwietnia 1945 przez delegata Ministerstwa Oświaty, p.o. kuratora Okręgu Szkolnego Zachodnio-Pomorskiego Stanisława Helsztyńskiego. W powiecie stargardzkim do 1 grudnia 1945 zorganizowano szkoły podstawowe w 26 miejscowościach i jedna szkołę średnią w Stargardzie. W wielu wsiach nie było jednak szkoły, pomimo , że mieszkały w nich dzieci. W obwodach istniejących szkół mieszkało 2646 dzieci w wieku obowiązku szkolnego. Do szkół uczęszczało 2315 uczniów; 331 dzieci nie uczyło się . Do końca roku szkolnego 1945/46 liczba szkół wzrosła na skutek zorganizowania szkół w Lutkowie - 48 uczniów, Poczerminie- 40, Sulinie-37, Żukowie-76. 
W roku szkolnym 1946/47 powstały nowe szkoły w Błotnie, Brodzie, Białej, Dlugiem, Lisowie, Golinie, Kani, Kicku, Małkocinie, Mielnie, Nosowie, Grzędzicach, Ściennem, Sierakowie, Storkowie, Ciemniku, Żarowie. Jednocześnie zlikwidowano szkołę w Bobrownikach, powiększając o tę miejscowość obwód szkoły w Dzwonowie. W roku szkolnym 1947/48 powstały szkoły w Kępnie i Karkowie.
Budynek szkoły w Lutkowie usytuowany był w poniemieckiej szkole w miejscu obecnego zamieszkania przez p. Bieleń. Od 1950 roku rozpoczęło się obok otwierania dalszych szkół, nasilenie prac w kierunku zagęszczenia sieci szkołami siedmioklasowymi.Pojawił się wtedy problem . Budynki szkół poniemieckich we wsiach z jedną, a najwyżej dwiema izbami lekcyjnymi już nie wystarczały, konieczne stało sie uzyskanie nowych izb. I tak w Chlebowku , Małkocinie i Lutkowie dotychczasowe budynki szkolne przeznaczono na mieszkania dla nauczycieli , a dla potrzeb szkół przystosowano inne, większe. W naszym przypadku nowym miejscem do nauczania stał się budynek byłej poniemieckiej plebanii!
Kadra nauczycielska , która zasiedlała tereny Pomorza Zachodniego przybyła z różnych stron
; Z województw centralnych Polski, ze Zwiazku Radzieckiego , a także z Zachodu. Niektorzy wracali z obozów jenieckich. W maju 1945 r. istniała już w Stargardzie powiatowa administracj szkolna. Pierwszym inspektorem szkolnym był Jan Ziemnicki . Dla kandydatów do zawodu nauczycielskiego zorganizowano w lutym 1946 sześciomiesięczny kurs przygotowawczy.
|
Pierwszą nauczycielką i kierowniczką w wiejskiej szkole w Lutkowie zostala p. Izydora Kunc.
Urodzona 10 maja 1900 roku w Gusiatynie , wychowana w Czortkowie. Ukończyła studia na Uniwersytecie Lwowskim, przyjechała do Lutkowa w 1946 roku.
Mimo , że miała propozycję nauczania w Szczecinie wybrała naszą wieś! Jak powtarzała przyjeżdżając na tereny Pomorza nie miała nic, a na wsi lepiej sobie poradzi niż w mieście. Na początku trudno było jej udokumentować swoje wykształcenie, gdyż podczas wojny zaginęły jej świadectwa ukończenia szkoły, ale przy pomocy rodziny i intensywnych poszukiwaniach dokumenty odnalazły się w archiwum w Krakowie.Pani Izydora od 1947 roku została pierwszą kierowniczką szkoły w Lutkowie. Była osobą oddaną dla społeczeństwa , dobra i uczynną . Wolała pomóc innym niż sobie, organizowała wykopki , a za zarobione pieniądze organizowała wycieczki dla dzieci. Przygotowywała posiłki dla najbardziej potrzebujących dzieci we wsi. Za jej czasów p. Ganowa była woźną . Z Lutkowa wyjechała w 1965 roku do Szczecina, gdzie wynajmowała mieszkanie, potem mieszkała u syna,. Napisała list otwarty do Prezydenta Szczecina o przydzielenie jej mieszkania. Odpowiedź była pozytywna dostała mieszkanie na B. Śmiałego. Żyła po swojemu , była związana z kościołem Chrystusowców, przy którym prowadziła swój kiosk, gdzie sprzedawała książki. Zmarła 29 stycznia 1984 roku, pochowana na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie. Do końca swoich dni była osoba tajemniczą,
a z przekroju całego życia można napisać, że była SPOŁECZNICĄ!
|
Pierwsze punkty nauczania języka ukraińskiego na Pomorzu Zachodnim zostały zorganizowane w województwie szczecińskim w roku szkolnym 1952/53 w miejscowościach Karcin i Rewal, powiat gryficki oraz Lutkowie, powiat stargardzki.W tym czasie lekcje prowadzone były przez p. Kunc W roku 1954 z nauczania języka ukraińskiego korzystało 10 dzieci ze 112 wszystkich jakie mieszkało we wsi ( kl IV - 7, V - 1, VI - 2)
WYKAZ NAUCZYCIELI PRACUJĄCYCH W LUTKOWIE
[KLIK]
Bibliografia:
' Z DZIEJÓW ZIEMI STARGARDZKIEJ' -PRACA ZBIOROWA
- http://www.interklasa.pl
Dodane przez enperaz
dnia ·
267 Komentarzy ·
4020 Czytań ·
|
|
|
